Laatst zei iemand tegen mij ‘een tuin ontwerpen doe ik gewoon zelf hoor, dat kan prima!‘. Belangrijk om erbij te vermelden dat deze persoon helemaal geen verstand heeft van tuinieren, beplanting, etc.
Een tuin ontwerpen is met heel veel groene kennis al best een (leuke) uitdaging, laat staan voor iemand die eigenlijk helemaal geen idee heeft wat hem/haar te wachten staat.

Je snapt het al, het werd nou niet echt een succes. Veel te veel gras (wat niet werd onderhouden, want ‘ik ga echt niet elke week grasmaaien’), de tegels waren niet ‘kidsproof’ (werden in de zomer veel te warm, dit konden de blote kindervoetjes niet aan) en er waren planten in de tuin terecht gekomen die niet geschikt waren voor de grondsoort en standplaats.

Bij een goed tuinontwerp zijn er heel veel dingen om rekening mee te houden! Het opdoen van inspiratie is natuurlijk stap 1, maar ook het praktische gedeelte moeten we niet onderschatten. Je hebt misschien al een goed tuinontwerp klaar liggen, maar heb je hier al aan gedacht:

Al vroeg in de zomer hebben we zon bij het achterste gedeelte van de tuin. In de winter verschijnt de zon hier pas later.

De zon in de zomer dan in de winter
De zon staat in de herfst/winter minder hoog aan de hemel dan in de zomer, waardoor de schaduwen in tuin ook per seizoen zullen verschillen. Hou hier rekening mee met bijvoorbeeld de beplanting en terrassen.

Weet jij wat uit wat voor soort grond jouw tuin bestaat?

Let op de grondsoort
Weet jij uit wat voor soort grond jouw tuin bestaat? Als je dit niet weet, maakt dit het een stuk lastiger om de juiste beplanting uit te kiezen. Naast dat je planten die van zon houden, niet in de schaduw moet zetten, is het ook belangrijk dat planten die van goed doorlatende grond houden, het niet goed zullen doen op een dichte, dikke kleigrond. Je kunt de beplanting hier op aanpassen of je kunt de bodem verbeteren/aanpassen.

Om erachter te komen uit wat voor soort grond jouw tuin bestaat neem je wat aarde in jouw hand en wrijf je het tussen de vingers. Zandgrond valt heel snel tussen je vingers door en kleigrond voelt wat kleverig aan. Bij zware kleigrond kun je gebruik maken van zand om de structuur iets te verbeteren. Bij zandgrond kun je materiaal gebruiken wat voedingsstoffen beter vasthoudt, denk bijvoorbeeld aan (blad)compost.

We hebben gebruik gemaakt van leilindes, verschillende hoogtes qua beplanting en een verhoogd terras om niveauverschillen te creëren

Hou rekening met niveauverschillen
Een tuin is zoveel speelser, uitdagender als er ook rekening gehouden wordt met verschillende hoogtes.
Ook hierbij maakt het niet uit hoe klein of groot de tuin is, dankzij niveauverschillen lijkt een tuin groter! Denk bijvoorbeeld aan trapjes, een vlonder of een verhoogd (of juist verlaagd) terras of plantenbakken.

De tuin is ingedeeld in verschillende ruimte, vooraan de verhoogde plantenbak met Skimmia’s, waar je langs moet lopen om te zien wat erachter te beleven valt.

Nieuwsgierigheid
Door het maken van doorkijkjes en (slinger)paadjes die ‘verdwijnen’ achter beplanting kun je de tuin niet in een keer overzien. Hierdoor wordt de nieuwsgierigheid gewekt en lijkt een tuin groter. Ook door het indelen van de tuin in verschillende ruimtes wordt de aandacht getrokken bij het ‘betreden’ van een volgende zone.

Nu onze kleine man ook gebruik maakt van de tuin, is er ruimte vrijgemaakt voor een glijbaan en zijn eventuele giftige planten/besjes verplaatst.

Wie gaan er gebruik maken van de tuin?
Wat gaat er in jouw tuin allemaal gebeuren? Heb je kinderen die er lekker in moeten kunnen spelen? Wil je elk weekend met grote gezelschappen bbq-en of is het juist belangrijk dat er ook groente en fruit verbouwd kan worden? Wat zijn de belangrijkste functies in jouw tuin en hoeveel ruimte is er voor elke functie?

Kattenkruid (Nepeta) met de prachtige paarse bloemetjes is goed bestand tegen droogte.

Kan de tuin droge of juist hele natte periodes aan?
Heb je nagedacht over het opvangen van regenwater? Naast dat het wateroverlast in tuin kan voorkomen is het ook nog eens heel handig om gebruik te maken van opgevangen regenwater; je kunt er de tuin mee bewateren, gebruiken om het tuinset mee schoon te maken of de ramen te lappen. Daarnaast is het ook nog eens helemaal gratis!
En wat doe je als het langere tijd juist niet regent? Kan de tuin extreme droogte aan? Denk aan een bewateringssysteem die is aangesloten op de regenton (je kunt bij sommige bewateringssystemen zelfs een tijdklok instellen zodat de tuin elke dag op hetzelfde tijdstip van (regen)water wordt voorzien, zonder dat je daar zelf voor aanwezig hoeft te zijn). Hou bijvoorbeeld ook rekening mee beplanting die wel tegen een stootje/droogte kunnen; Kattenkruid (Nepeta) of verschillende soorten Sedum zijn prima bestand tegen droogte.

Een van mijn favoriete plekken in de tuin, gelegen aan het water

Terras
Je ziet het vaak bij nieuwbouw; het budget voor de tuin is eigenlijk al op. Toch verschijnt er in ieder geval een klein terras, aan het huis vast, waar de tuinset op komt te staan. Naast dat het niet echt heel handig is om een tuinset voor openslaande deuren te zetten en het ook nog eens het zicht op de tuin belemmert, blijkt vaak achteraf dat een andere plek in de tuin beter was geweest voor een zitplek. Dit heeft te maken met aantal zonuren (of juist schaduw) of misschien wil je juist verder bij buren vandaan zitten of zoek je juist het water op (als de tuin aan het water ligt uiteraard).
Zo is onze zitplek niet aan huis, maar juist aan het water gerealiseerd.

Zorg ook in het najaar en winter voor kleur in de tuin

Beplanting voor elk seizoen
Ook iets wat ik vaak ‘zie gebeuren’; mensen hebben zelf een tuinontwerp gemaakt, gaan in de zomer planten en struiken (die op dat moment bloeien en er aantrekkelijk uitzien) kopen en komen er in de herfst en winter achter dat alles is uitgebloeid en de tuin er toch wel ‘kaal bij staat’.
Hou bij het tuinontwerp er dus rekening mee dat er elk seizoen iets te beleven valt! Ga bij het kopen van planten en struiken niet alleen af op hoe een plant of struik er op dat moment uitziet, maar kijk ook hoe de andere seizoenen zijn qua bloei.
Kijk hier voor winterbloeiers en herfstbloeiers!

Onze tuin grenst aan het water, de siergrassen zorgen voor een mooie overgang

De omgeving betrekken betrekken bij de tuin.
Grenst jouw tuin aan een park? Kijk dan goed naar de beplanting en laat dit terugkomen in jouw tuin. Maak gebruik van die prachtige boom in de tuin van de buren en laat de kleuren van de omgeving terug komen in jouw tuin.

Zo betrek ik bijvoorbeeld onze tuin bij het water wat grenst aan onze tuin door gebruik te maken van siergrassen, die een goede match zijn met het riet aan de waterkant.

Wil je meer lezen? Ik heb nog meer tips voor een goed tuinontwerp voor je op een rijtje gezet, kun je inspiratie opdoen voor herfstbloeiers en lees je hoe je een mooie wintertuin kunt creëren.